Vận đơn là gì? Phân loại và Chức Năng của Các Loại Vận Đơn

Những người thường xuyên làm việc trong ngành xuất nhập khẩu hay logistics chắc chắn không còn xa lạ gì với vận đơn rồi. Bởi đây là loại chứng từ vô cùng quan trọng xác định thông tin của đơn hàng và là chứng từ bắt buộc phải có.


Tuy nhiên, đối với những người mới, thì có lẽ cũng chưa thể nào hiểu rõ được hết vận đơn là gì? Vân đơn có bao nhiêu loại? Chính vì lý do này, ngay bây giờ, hãy cùng Cẩm Thạch Logistics tìm hiểu những thông tin liên quan đến vận đơn trong bài viết dưới đây nhé.


Vận đơn là gì?


Vận đơn hay còn có thể hiểu là biên lai của người vận tải, đó là một loại chứng từ thuộc về lĩnh vực vận tải do bên vận chuyển xác nhận trước khi bốc xếp hàng hóa hoặc giao nhận hàng hóa chờ vận chuyển. Vận đơn được sử dụng trong các loại hình vận chuyển như đường biển, hàng không,đường sắt.



Trên vận đơn có ghi rõ ràng thông tin về đơn hàng, mã vận đơn, ngày tháng xuất - nhập kho và các thông tin cần thiết khác. Người xác nhận có trách nhiệm quản lý lượng hàng được giao đủ và đúng.


Biên lai của người vận tải chính là minh chứng xác thực nhất giúp xác định sự trao đổi giữa bên mua và bên bán.


Chức năng chính của vận đơn trong vận tải


Mỗi một loại giấy tờ khi sinh ra đều có chức năng và nhiệm vụ riêng biệt, và vận đơn cũng vậy. Dựa vào tính chất công việc mà ta có thể thấy ngay các chức năng và tác dụng của một vận đơn, trong đó:


Hóa đơn vận tải xác nhận hàng hóa chuyên chở của người vận chuyển. Dùng để xuất trình qua cửa khẩu hải quan một cách hợp lệ. Nếu người vận tải không xuất trình được vận đơn hợp pháp hàng hóa sẽ bị tạm giữ hoặc không thể tiếp tục lưu thông được.



Trên vận đơn ghi rõ nội dung hợp đồng vận chuyển, người giao hàng sẽ ký xác nhận trên vận đơn. Vì vậy nó là bằng chứng xác thực mối quan hệ pháp lý giữa người vận tải và  người nhận hàng. 


Biên lai vận tải thể hiện quyền sở hữu của chủ đơn hàng được ghi và xác nhận lại. Do đó đây là loại giấy tờ có giá trị được sử dụng để trao đổi, cầm cố hay chuyển nhượng lại cho chủ sở hữu khác.


Tác dụng của vận đơn


▪️ Biên lai của người vận tải giúp người nhận hàng kiểm soát số lượng và chủng loại hàng hóa khi nhận. Tất cả các thông tin liên quan đều được phản ánh vào vận đơn nên người mua có thể theo dõi dựa vào hợp đồng đã được ký kết.


▪️ Hàng hóa muốn xuất nhập cảnh thì cần có vận đơn nên nó giúp lưu thông hàng hóa qua hải quan một cách hợp pháp.


▪️ Chứng từ thể hiện tài sản đang sở hữu, cầm cố hay dùng để mua bán và chuyển nhượng lại.


▪️ Giấy tờ cần thiết kèm theo quá trình thanh toán mà phía người gửi cung cấp cho người mua hàng.


Xem thêm:


▪️ Vận chuyển hàng đường hàng không Trung Quốc uy tín


▪️ So sánh vận tải biển và vận tải đường hàng không


Có bao nhiêu loại vận đơn hàng? Phân loại như thế nào?


Tùy thuộc vào cách thức hoạt động mà hóa đơn vận chuyển được phân loại thành các mẫu khác nhau. Tìm hiểu kỹ hơn về cách phân loại vận đơn sau đây nhé:


Dựa trên cách chuyển nhượng quyền sở hữu đơn hàng


Hay nói cách khác là dựa vào phương thức lưu thông của đơn hàng mà vận đơn lại được chia nhỏ thành 3 loại sau:


Vận đơn theo lệnh


To order bill of lading - Vận đơn theo lệnh: tại phần mục Consignee phần tên Người nhận hàng sẽ không trực tiếp ghi tên người nhận như các vận đơn khác, mà thay vào đó sẽ ghi “To order - Theo lệnh”.


Trong trường hợp chỉ ghi 2 từ này mà không có thông tin gì thêm, người giao sẽ tự hiểu đây là lệnh của người có quyền ra lệnh trả hàng.


Để rõ hơn về người ra lệnh thì có thể ghi rõ hơn về tên đơn vị yêu cầu, ví dụ như: theo lệnh của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, người đưa ra quyền phát lệnh trả hàng sẽ thực hiện ký vào mặt sau của vận đơn để có thể chuyển nhượng vận đơn theo lệnh.


Khi biên lai của người vận chuyển không được ký xác nhận chuyển nhượng thì chỉ có người phát lệnh mới nhận được hàng.


Vận đơn đích danh


Vận đơn đích danh - Straight bill of lading: chỉ chính xác tên và địa chỉ người giao hàng cũng như người nhận hàng.


Mọi thông tin trên vận đơn đều phải là thông tin xác thực để người vận chuyển có thể liên lạc được. Với loại đơn đích danh này không thể chuyển nhượng bằng cách ký hậu được, mà phải đích thân người chỉ định đến nhận hàng.



Vận đơn xuất trình


Vận đơn xuất trình hay còn gọi là vận đơn vô danh: tại mục tên người nhận hàng sẽ bị bỏ trống. Do đó bất kỳ đơn vị hay người nào xuất trình được vận đơn thì đều có thể nhận hàng từ người giao hàng. Với loại vận đơn này người giao và người nhận sẽ gặp nhau và xác nhận trao đổi hàng hóa.


Dựa trên các phê chú trên đơn hàng


Theo mục ghi chú trên vận đơn thì chúng được phân ra thành 2 loại:


Vận đơn hoàn hảo


Vận đơn hoàn hảo - Clean bill of lading: là loại vận đơn không bị ghi lỗi xấu của sản phẩm do quá trình vận chuyển hay bao bì hư hỏng. Đối với những ghi chú lưu ý cho người vận chuyển như hàng dễ vỡ hay ghi chú về chủng loại đơn hàng không làm ảnh hưởng đến tính chất của vận đơn.


Vận đơn không hoàn hảo


Vận đơn không hoàn hảo - Unclean bill of lading: vận đơn ghi chú rõ ràng về tình trạng xấu xảy ra với hàng hóa như bao hàng bị hỏng, sản phẩm bị sứt mẻ, hàng hóa bị ướt, …


Đối với những hóa đơn vận chuyển này thì có thể bên nhận hàng sẽ không thực hiện thanh toán do hàng hóa vận chuyển không đạt yêu cầu.


Dựa trên cách chuyên chở


Theo hành trình vận chuyển của một vận đơn thì người ta lại chia vận đơn ra thành 3 loại nhỏ hơn:


Vận đơn đi thẳng


Vận đơn đi thẳng - Direct bill of lading: nghe đến cách đặt tên cho loại vận đơn này thì ta đã biết quá trình vận chuyển vận đơn này diễn ra như thế nào.


Hàng hóa từ nơi bốc xếp di chuyển đến nơi nhận hàng chỉ đi bằng một chuyến tàu duy nhất mà không trung chuyển qua bất kỳ tàu nào khác hay dừng chân ở cảnh nào nữa.


Vận đơn đi suốt


Vận đơn đi suốt - Through bill of lading: hàng hóa được vận chuyển từ cảng bốc xếp đến nơi dỡ hàng cuối cùng thì phải chuyển tải ở dọc đường. Đơn hàng sẽ đi qua hai hay nhiều chuyến tàu của những người chuyên chở khác nhau để đến được nơi nhận cuối cùng.


Với loại vận đơn đi suốt này thì người sở hữu sẽ chịu trách nhiệm cho cả quá trình vận đơn từ khi bốc xếp, luân chuyển đến khi dỡ hàng. Đặc biệt vận đơn phải có các điều khoản chuyển tải được ghi rõ ràng và ghi đầy đủ thông tin về cảng xếp - dỡ hàng, cảng chuyển tải để người nhận nắm rõ.


Vận đơn đa phương thức 


Vận đơn đa phương thức - Multimodal transport bill of lading: hàng hóa được vận chuyển từ nơi bắt đầu đến nơi kết thúc kết hợp nhiều phương thức vận chuyển khác nhau như đường bộ, đường sắt và đường thủy.


Loại vận đơn đa phương thức này được sử dụng rất nhiều do tính chất và địa điểm của nơi chuyển và nhận hàng.


Ví dụ về đơn hàng từ trong nội địa muốn vận chuyển đi nước ngoài. Với số lượng lớn đơn hàng đó sẽ được vận chuyển bằng đường sắt rồi vận chuyển bằng ô tô đến cảng. Sau đó lại tiếp tục được bốc xếp lên tàu để chuyển đến cảng tiếp nhận.


Trên vận đơn thông tin người chuyển và người nhận được ghi rõ ràng và chính xác. Tất cả các phương thức vận chuyển suốt quá trình đó đều được ghi lại đầy đủ. Và cuối cùng người cấp vận đơn là người chịu trách nhiệm hoàn toàn về quá trình vận chuyển vận đơn.



Dựa trên thời gian cấp vận và thời gian bốc hàng


Trên hóa đơn vận chuyển người cấp sẽ ghi rõ ràng về thời gian đơn hàng được bốc xếp hay thời gian cấp vận cho phép của vận đơn đó.


Như vậy người nhận hàng nắm bắt được chi tiết về thời gian cấp vận đơn. Loại biên lai vận tải này thích hợp sử dụng với những loại hàng hóa có thời hạn sử dụng ngắn như hoa quả, thực phẩm.


Mong rằng với những thông tin mà Cẩm Thạch Logistics cung cấp trong bài viết trên, có thể giúp các bạn  hiểu rõ hơn về vận đơn là gì và các loại vận đơn hiện có.


Từ giờ khi gặp một vận đơn nào đó bạn có thể hiểu được ý nghĩa và nội dung bên trong của vận đơn, nó được sử dụng trong trường hợp nào. Hãy ghi nhớ đặc điểm của các loại vận đơn để áp dụng vào thực tiễn một cách tốt nhất nhé.


CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU CẨM THẠCH


Hotline: 1900.86.86.55


Zalo: 0965.50.51.50


Email: camthachcompany18tamtrinh@gmail.com


Website: https://camthachcompany.com


Địa chỉ: Tòa VTC Online, số 18 Tam Trinh, Hai Bà Trưng, Hà Nội